In deze lezing wordt aangetoond dat Bach zijn Matthäus-Passion heeft ontworpen in de vorm van een kruis. Hierbij vinden alle Bijbelfragmenten, Koralen en Aria’s hun symbolische plaats op de dwarsbalk en de staander, en wel zodanig, dat de lengteproporties van het kruishout op een natuurlijke en overtuigende manier zichtbaar worden.
Kern van het betoog is de duiding van het centrale punt waar de balken elkaar kruisen. Op dit punt heeft Bach twee essentiële psychologische lagen van het lijdensverhaal over elkaar heen gelegd en muzikaal in elkaar verankerd.
De lezing wordt verlucht met klinkende muziekfragmenten uit de Matthäus-Passion.
Over het onderwerp van deze lezing verscheen in 1998 een boek van Kees van Houten: “Ich kenne des Menschen nicht”, de Kruisvorm in de Matthäus-Passion van Johann Sebastian Bach.
Door deze lezing maken we in de passietijd op een bijzondere manier kennis met de universele spiritualiteit van Bach.
Kees van Houten werd in 1940 geboren te Helmond. Na een gymnasiumopleiding studeerde hij aan het Brabants Conservatorium te Tilburg de hoofdvakken piano (bij Paul Niessing) en orgel (bij Hub Houet). In 1963 behaalde hij de onderwijsakte B piano en in 1965 het solodiploma orgel. Hij won prijzen bij improvisatie-concoursen te Bolsward en St. Albans (Engeland).
Sinds 1957 is Kees van Houten organist van de St. Lambertuskerk te Helmond, waar hij het historische Robustelly-orgel uit 1772 bespeelt. Van 1971 tot 1992 was hij hoofdvakdocent orgel aan de Hogeschool voor de Kunsten, Faculteit Muziek, te Utrecht.
In de serie van “Taal tot klank”verscheen in 1998 het boek “Ich kenne des Menschen nicht”, over de Kruisvorm in Bachs Matthäus-Passion. In oktober 2010 verscheen het boek “Tönet, ihr Pauken! Erschallet, Trompeten!” over het openingskoor van het Weihnachts-Oratorium.
Zie www.keesvanhouten.nl
U kunt een geluidsopname bestellen van deze lezing.
