Van Meister Eckehart, theoloog en mysticus, die leefde in de 13de eeuw, stamt de volgende gedachte: ‘Als je duizend jaar lang aan het leven zou vragen: ‘waarom leef je?’- en als het kon antwoorden, zou het niets anders zeggen dan: ‘ik leef alleen om te leven.’ Dat komt omdat het leven uit zijn eigen grond leeft en opwelt uit zichzelf. Daarom leeft het zonder waarom.’ Deze zeer waardevolle gedachte wil minimaal zeggen: het menselijk leven is voor het menselijk bewustzijn onverklaarbaar. Wat we leven noemen is een mysterie, volstrekt onbegrijpelijk en in die zin ook onuitsprekelijk. We weten niet wat de bedoeling is van een mensen-leven. We weten nog niet eens wat de betekenis van een bloem is! Deze onuitsprekelijke werkelijkheid erváren we echter wel, soms met een lichte soms met een heftige schok, nu eens op een tedere dan weer op een hartstochtelijke manier, soms vreugde brengend dan weer pijn veroorzakend. Vanuit onbewuste diepten wil het leven blijkbaar geleefd worden, ook al begrijpen we niet waarom. Als de grote psychiater Carl Gustav Jung (1875-1961) op het einde van zijn leven terugkijkt op dat leven, weet hij dat hij nooit dat leven met zijn ‘logos’ zal kunnen vatten, maar dat hij daarvoor een beroep moet doen op ‘mythos’. Hij schrijft: ‘Mijn leven is de geschiedenis van de zelfverwerkelijking van het onbewuste. Om deze ontwikkeling bij mezelf weer te geven kan ik mij niet beroepen op de taal der wetenschap. Wat men is kan men alleen uitdrukken door een mythe’. In de voordracht op 4 november wordt een weg afgelegd waarin deze gedachten van Eckehart en Jung geactualiseerd zullen worden.
Tjeu van den Berk werkte tot 2001 aan de Katholieke Theologische Universiteit te Utrecht. Hij studeerde in Rome, Lyon en Nijmegen en houdt zich in zijn vakgebied bezig met ‘initiatie’, ‘actuele stromingen en theologie’ en ‘religie en kunst’. Recent verschenen van hem een aantal boeken. De laatste jaren is hij actief op het gebied van film en educatie.
U kunt een geluidsopname bestellen van deze lezing.
